Meneertje Mertens en ik hebben het vaak over racisme. We komen wel vaker in contact met mensen van andere origine: onze kinderen gingen naar niet-exclusief-witte scholen, Meneertje Mertens werkt met pakjesbezorgers waaronder veel mensen van andere origine, we hebben jarenlang in een buurt met veel mensen van andere origine gewoond. We weten dat er problemen zijn, maar we weten ook dat dit niet persé hoeft.
Het kan me echt pijn doen als ik zie hoe die mensen reageren. Hoe dankbaar de vader van een Turkse vriend is dat zijn zoon gewoon bij ons over de vloer komt. Pijnlijk dat dat niet “gewoon” is.
Idem voor het personeel dat een ziekenhuiskamer binnenkomt. Poetspersoneel, zorgkundigen, verpleging. Hoe bruiner de huid, hoe voorzichtiger ze binnenkomen. De meesten onder hen hebben dan nog het “nadeel” vrouw te zijn, want hen nog meer onderhevig maakt aan vuilspuiterij allerhande. Ze komen heel voorzichtigjes binnen, zeer beducht op wat gaat volgen. Van zodra ze merken dat je vriendelijk bent, en dat je hen behandelt als “gewone mens”, als mens als jij en ik, zie je ze veranderen. Openbloeien. Glimlachen. Geef je een compliment, een welgemeend compliment over hun werk, dan zie je hun ogen blinken, en kan je nog weinig verkeerd doen. Ik vind dat pijnlijk. Blij zijn met een compliment mag altijd. Blij moeten zijn met een “normale behandeling”, het doet mijn hart pijn.
(afbeelding afkomstig van Pexels, gemaakt door Ehaan Deva)
Meneertje Mertens schreef hierover een tekstje.
“Vorige week, voor de derde keer sedert augustus, heb ik een paar dagen in het ziekenhuis gelegen. Ik werd daar verzorgd door een hele hoop ongelooflijk fijne mensen – sommigen met een hoofddoek, anderen zonder. En laat me meteen duidelijk zijn: die hoofddoek heeft werkelijk niets veranderd aan hoe ik me behandeld voelde.
Mijn dokter was een jonge vrouw met een indrukwekkende kennis van zaken én een mooie hoofddoek. Eén van de poetsvrouwen droeg er ook één, en wat me vooral is bijgebleven, is haar stralende lach wanneer ze de kamer binnenkwam, en de zorg en grondigheid waarmee ze haar werk deed. Dat zijn dingen die je bijblijven.
Je hebt natuurlijk veel tijd om na te denken als je daar zo in je ziekenhuiskamer ligt. En ik kon het niet laten me af te vragen hoe deze mensen zich moeten voelen, dag in dag uit, wanneer ze geconfronteerd worden met Vlaamse zuurpruimerij en racisme. Terwijl er eigenlijk helemaal niets is om bang voor te zijn. Mensen met een hoofddoek zijn gewoon mensen zoals u en ik: met gezinnen, kinderen, familie waar ze van houden en die ook van hen houden.
Ik heb me bij iedereen die me daar geholpen en bijgestaan heeft even veilig en geborgen gevoeld. Misschien klinkt dit voor sommigen wat cheesy, maar de laatste maanden ben ik nu eenmaal wat emotioneler geworden. En dan raakt het onrecht dat mensen met andere roots nog te vaak aangedaan wordt me des te meer.
Misschien wordt het gewoon tijd dat we weer naar de mens kijken, in plaats van naar afkomst of religie. “
(foto afkomstig van Pexels, gemaakt door Polina Kovaleva)
(omslagfoto afkomstig van Pexels, gemaakt door Sara Ramos)
Mensen zijn en blijven mensen. Je hebt vele verschillende karakters en kleding of huidskleur speelt hierbij geen rol. Velen zijn goed, lief en ze doen hun werk prima. Met hoofddoek of zonder. Een bourka is voor mij een stap te ver, ik wil de vriendelijke gezichtsuitdrukking zien.
Mooi hoe jullie hen een veilig gevoel geven, het zou niet anders mogen bestaan, maar ik weet, het bestaat.
Is het niet vaak het onbekende dat mensen afschrikt? Vooral de oudere generatie dan? Wij hebben in ons dorp vroeger nooit dames met hoofddoeken gezien. Bij Wannes in de klas zitten kinderen van kleur en Oekraïense vluchtelingetjes. Heel gewoon voor die kinderen. Ze groeien daar mee op. Maar een dorp is natuurlijk geen stad.
Ja, ‘onbekend is onbemind’ kwam in me op! Je hebt gelijk. Bij mijn zoontje in de klas zitten ook een paar kindjes met een andere huidskleur dan hij, maar geen kind die daar iets van zegt.
Dit raakt me enorm. Omdat het zo herkenbaar is en zo juist. Het gaat niet over hoofddoeken, geloof, cultuur, huidskleur of afkomst, maar over mensen. Punt. Dank jullie om dat zo helder en menselijk te verwoorden.❤️
Prachtig, luid en duidelijk beschreven.
Instemmende groet,
Mooi. Raak. ❤️
Schoon tekstje van meneertje Mertens! En herkenbaar. Ik werk al bijna 30 jaar in een sector met zeer veel collega’s en – zowat uitsluitend – klanten van andere origine.
Op het eerste gezicht denk je: roerend!
Maar daarna besef je dat het iets zegt over de realiteit, onwillekeurig voel je dan iets van treurnis.
Voor mij persoonlijk voelt het soms moeilijk, omdat ik mensen altijd benader als individu. Ik wil iemand leren kennen om wie hij is, niet als vertegenwoordiger van een groep. Daarom raakt het me wanneer het gesprek vooral over verschillen gaat, terwijl ik net probeer die niet centraal te stellen.
Uit onderzoeken blijkt dat in de maatschappij een aanzienlijk deel van mensen met een migratieachtergrond discriminatie of racisme ervaart in België. Bijvoorbeeld meer dan de helft van mensen van Afrikaanse afkomst zegt racisme te hebben meegemaakt, vaak op de arbeidsmarkt, bij het zoeken naar werk, of bij politiecontroles.
Heel vaak worden jongeren door migranten uitgescholden voor homo, dat is dan geen racisme maar seksisme. What’s in a name?
Een Congolese vriend had een Marokkaanse vriendin, mocht niet van haar ouders, hij was te donker van huid en dus minderwaardig (wonen in België). Wordt niet openlijk besproken in die culturen.
In veel gemeenschappen, zoals Marokkaanse en Afrikaanse, komt interne racisme of kleurism voor: mensen worden benadeeld of afgewezen op basis van huidskleur binnen hun eigen of andere gemeenschappen. Bijvoorbeeld, een donker persoon kan door iemand met een lichtere huidkleur als minderwaardig worden gezien. Dit is vaak een erfenis van kolonialisme, historische hiërarchieën en media‑beelden die lichtere huidskleuren als aantrekkelijker of succesvoller presenteren.
Hoewel dit gedrag kwetsend en discriminerend is, wordt het vaak niet openlijk besproken en soms genegeerd in maatschappelijke debatten over racisme, omdat de nadruk meestal ligt op racisme van dominante groepen (blanken) tegenover minderheden. Bewustwording, educatie en interculturele dialoog zijn belangrijk om dit patroon te doorbreken.
Het is een maatschappelijk debat dat dieper zou gevoerd moeten worden.
Een knap en herkenbaar geschreven verhaal. Discriminatie zit vaak in geniepig, al dan niet woordeloos gedrag dat diep geworteld lijkt te zijn. Ik kan me daar ook enorm aan storen.
Natuurlijk zijn het mensen als jij en ik. Maar dan ook echt…. dus niet alleen maar goede mensen, ook verkeerde. Geen enkele reden om alleen op uiterlijk mensen in te delen, niet ten kwade, maar ook niet ten goede. Goed werk mag, of zelfs moet, altijd gewaardeerd mag worden.
Ik had hier destijds 2 weken met 5 zorgende te maken állemaal van (div.) kleur waarvan er één behoorlijk verkeerd bezig was. En ja zij droeg een hoofddoek (net als 2 van de anderen) maar daar had mijn kritiek niets mee te maken. Terechte kritiek wordt vaak ten onrechte als racisme weggezet.
Ik heb er nog even over nagedacht en wil nog iets toevoegen want we vergeten met z’n allen wel iets. Dat vrouwen die praktiserend moslim zich vaak zo ongemakkelijk opstellen in contacten met westerse (vooral)mannen heeft zeker ook te maken met hun geloof. Wanneer je opgevoed werd met ‘de ogen neerslaan bij vreemde mannen’ en een scheiding tussen mannen en vrouwen snap ik wel dat het vrije contact tussen mannen en vrouwen lastig is. Er zal ongetwijfeld wel racisme voorkomen, ook in Nederland, maar déze terughoudendheid hoeft niet perse te ontstaan door slechte ervaringen óm het geloof. Het moet voor deze vrouwen heel lastig zijn de juiste balans te vinden. Er wonen in Nederland best veel mensen die nog heel strak in de leer van dat geloof zijn en in een ziekenhuis kun je echt iedereen tegenkomen. Ook mensen die het liefst nog de lijfstraffen die op oogcontact staan zouden uitvoeren. Dan snap ik wel dat men zich inhoud in de contacten en pas ontdooit wanneer men vriendelijk bejegend wordt. Ik woon in een omgeving woon waar we elkaar nog groeten, en zie met enige regelmaat mensen met een andere achtergrond het hoofd tijdig afwenden ( gelukkig niet allemaal) dan kán ik me beledigd gaan voelen maar ik weet ondertussen dat dat met hun cultuur te maken heeft. Zou ik nog steeds wel liever meer integratie in willen zien want op deze manier word ik eigenlijk gedwongen mensen anders te behandelen dan ik gewend door ze niet te groeten om ze niet in verlegenheid te brengen.
Regelmatig vertellen mijn geadopteerde Islamitische dochter en kinderen, maar ook mijn Islamitische buurvrouw en dochter hoe het is om bij voorbaat afgewezen te worden.
De Duitse ARD heeft hier even terug een hele documentaire over gemaakt.
Vredelievende groet,
Mijn zoontje koos in de bib een boek over een meisje met Marokkaanse ouders en haar Vlaamse buurjongen. In het boek werden dan al de verschillen uitgelegd, bijvoorbeeld ook zat zij leert dat als de juf haar aanspreekt ze geen oogcontact mag maken omdat dat een teken van respect is terwijl het dan in onze cultuur net van respect getuigt als je wél oogcontact maakt. Maar eigenlijk komt het er vooral op neer dat je er rekening mee kan houden als je het weet. En zoveel moeite is het ook niet om er dan effectief rekening mee te houden. En om het te weten, moeten we denk ik met z’n allen wat meer vragen durven stellen.
Maar wat je zegt over die integratie: ik wil bijvoorbeeld niet gekust worden als ik mensen ontmoet, terwijl dat voor veel mensen heel standaard is. Ze moeten mij dan ook op een andere manier behandelen dan ze gewend zijn. Vind je dat dan ook vervelend? (nieuwsgierige niet veroordelende vraag :))
Meedenken kan nóóit van één kant komen. En wat belangrijk is dat je wanneer je zélf naar een andere omgeving gaat je ook verdiept in wat daar in grote lijnen gangbaar is. Je kunt niet verwachten dat het ontvangende land zich altijd aanpast.
Ik kreeg van de week een foto van mijn achterkleindochter die sinds anderhalf jaar 9Uiteraard met haar ouders) in Zweden woont. Zij droeg de lange witte Lucia jurk met de bloemenkrans op haar hoofd. Ik vind het heel fijn dat haar ouders haar niet een buitenbeentje maken op school door het kerstfeest zoals het dáár gevierd wordt af te wijzen. dat maakt haar kansen op een gelukkig leven daar groter.
Ik heb mijn kinderen opgevoed met de wetenschap dat alleen zij het recht hebben te bepalen wie er aan hun lichaam komt, dus ja, wie niet gekust wil worden mag dat zeker aangeven, ik wil ook niet door jan en alleman gekust worden. 😉
Ik besef dat ik me soms schuldig maak aan racisme door in de tram of metro te kiezen voor de lege plaats die niet naast iemand van andere origine is. Dat ik op de andere stoep ga lopen als een groepje jeugd vsn diverse origine me tegemoet komt vooral in het donker.
Dat ik minder snel iemand met een hoofddoek in een groep aanspreek omdat ik denk dat ik haar niet zal verstaan om haar accent of veronderstelde achterstand in Nederlandse taal.
Dat ik denk dat wat ik doe normaal is en dat soms te weinig rekening hou met culturele of religieuze verschillen.
Ongemerkt zit ik dan toch in een witte bubbel. Goed dat jij die doorprikt met je blog en oproept om eerst naar de mens te kijken. Iets waar ik op ga letten voortaan.
Wat een mooi stukje!
We hebben het voor elkaar gekregen bij ons, een Limburger, een Duitser, een Belg, een Afghaan, en een Iraniër en een Brabander bij elkaar in een IT ruimte werken. Ieder met zijn eigen vaardigheden en werken als team. Het kan wel als je elkaar respecteert en elkaar de ruimte geeft. En dan vergeet ik nog de Marokkaanse dame die bij ons kwam poetsen (en steevast een kop koffie dronk). Ik snap je gevoel helemaal en sluit me hierbij aan.
Mooi dat jij af en toe dit voorbeeld naar voren brengt.
Want het kan ook zo als jij beschrijft.
Vredelievende groet,
Wat een prachtig veelbetekenend blog. Dit is zoals ik ook kijk naar medeburgers. Toen ik laatst de cassiere bij de supermarkt een compliment gaf over haar mooie hoofddoek bedankte ze met een grote glimlach.
Het is zo jammer dat racisme discriminatie en achterdocht het leven van zovelen zwaar en soms ondraaglijk maken.
Veel mensen van verschillende afkomst samen levend zou de gewoonste zaak ter wereld moeten zijn en verrijkend. Heb heel mijn levend gewerkt in die contect en er veel van op gestoken. Ik werd ook op al hun feesten gevraagd en leerde zo ook dieper kijken. Ik heb er warme vriendschappen aan overgehouden. Onbekend is soms onbemind. Mensen moeten zich meer openstellen voor onbekende dingen want mensen hebben elkaar nodig om open te bloeien.
Dankjewel voor jullie waardevolle reacties.
Ik heb getwijfeld om dit bericht te plaatsen, omdat mijn hoofd eigenlijk niet staat naar discussie. Ik ga dus ook niet op elke reactie apart reageren. Maar er zijn dingen in die reacties die me echt geraakt hebben, in positieve zin.
Ik heb ook nog gedacht om het bericht te plaatsen maar de reacties te sluiten, maar Meneertje Mertens vond dat niet opportuun.
Maar: ik ben blij dat ik het geplaatst heb en dat ik de reacties open gelaten heb. Bedankt allemaal.
Ik vind het ook fijn dat je de reacties open liep. Altijd een beetje zwaktebod om ze te sluiten in mijn gevoel. Een gemiste kans om meerdere inzichten aan elkaar te toetsen. In een veilige blogkring moet dat gewoon kunnen . Maar ik begrijp heel goed dat je op dit moment andere zaken aan je hoofd hebt en niet overal op reageert.Dat maakt het extra prijzenswaardig dat je open liet, dankjewel..